Wpływ mediów na relacje w rodzinie

Od pewnego czasu media stały się nieodzownym elementem naszego życia, towarzyszą nam na każdym kroku, wywierając znaczący wpływ na nasze zachowania
i postawy życiowe. Są także elementem codzienności każdej rodziny, który wpływa na jej podstawowe funkcje oraz na jakość i charakter wzajemnych relacji między jej członkami.

Od kilku lat można zaobserwować negatywne zmiany, jakie zachodzą w środowisku rodzinnym. Wyraźne osłabienie więzi emocjonalnych pomiędzy członkami rodziny, nieumiejętność okazywania sobie uczuć i czułości. Rodzice tracą autorytet w oczach dzieci na rzecz zachowań kreowanych w mediach. Media w sposób znaczący wpływają na jakość relacji i sposobu komunikowania się pomiędzy członkami rodziny. Coraz częściej nie pokazują rzeczywistości, lecz ją tworzą, a ludzie chcą dostosować się do tego wykreowanego wzorca. Media wpływają również na metody wychowawcze stosowane w domach. Żyjemy w czasach, w których jesteśmy w pewnym sensie ich niewolnikami i nie jesteśmy w stanie się już cofnąć wstecz. Dlatego też powinniśmy oswajać dzieci z życiem w takich czasach. Nie jest to jednak łatwe, ponieważ powinniśmy zachować zdrowy rozsądek. Telefon czy telewizor to nie „elektryczna niania”, która zastąpi dziecku mamę czy tatę. Włączajmy dziecko w świat mediów, jednak z rozwagą. Pokazujmy dzieciom jakie są negatywne strony mediów, a także dobre aspekty i w jaki sposób je wykorzystywać. Wspólne spędzenie czasu przed telewizorem i późniejsza rozmowa na temat obejrzanego filmu czy programu zacieśniać więzi rodzinne. Pozwalanie na dostęp do mediów lub ich zakaz może stanowić skuteczny system nagród i kar stosowany przez rodziców. Media mogą stanowić znakomite narzędzie oddziaływań wychowawczych. Istnieją pewne czynniki, które określają rodzinno- domowy odbiór przekazów medialnych wzmacniających proces integracji rodziny. Dotyczą one:

  • wspólnego doboru programów przez członków rodziny, odpowiadającego ich zainteresowaniom;
  • wyraźnie uświadomionej przez domowników potrzeby wspólnego spędzania czasu na użytkowaniu mediów (oglądanie programów, wspólne gry elektroniczne itp.);
  • kontaktu, dyskusji członków rodziny: wyrażania uczuć, emocji podczas emisji programu, wspólnej gry za pośrednictwem słowa, mimiki, gestu; tłumaczenia dziecku trudnych, niezrozumiałych dla niego problemów i tematów; wspólnej rozmowy na temat obejrzanych treści.

Media stały się integralnym elementem środowiska rodzinnego. Jednak jeśli będziemy korzystać z nich racjonalnie, może to wzbogacić, urozmaicić i uprościć życie członków rodziny. Dzisiejsze sposoby komunikacji, jak telefon komórkowy, e- mail czy inne komunikatory internetowe dają możliwość członkom rodziny na ciągły kontakt nawet wtedy, gdy przebywają od siebie bardzo daleko. Jest to duża korzyść, zwłaszcza, że żyjemy
w ciągłym pędzie, pracujemy na różne zmiany, mijamy się w ciągu dnia. Są niestety i wady takiego układu. Wypieranie tradycyjnych form komunikacji na rzecz komunikacji pośredniej wpływa destrukcyjnie na więzi rodzinne. Używamy skrótowych komunikatów, piszemy szybko i wysyłamy szybko często nie zastanawiając się co napisaliśmy. Skutkuje to zacieraniem się głębokich i trwałych więzi emocjonalnych.

Kolejnym istotnym efektem ubocznym obecności mediów w życiu rodzinnym jest wpływ na nasze dzieci i ich sposoby spędzania czasu wolnego. Telewizja wręcz zawładnęła ich wolnym czasem i wypiera inne sposoby. Przestały być aktywne i twórcze. Skutkuje to tym, że dzieci coraz rzadziej sięgają po książkę, wolą obejrzeć jej ekranizację. Efektem ubocznym są późniejsze trudności w czytaniu, braku płynności i problemem z rozumieniem tekstu. Następstwem są trudności w pisaniu, a także problem z ortografią.

Nie trzeba poddawać w wątpliwość twierdzenia, że media są przydatne i potrzebne. Nie mniej jednak tylko wtedy, kiedy racjonalnie z nich korzystamy. Jeśli jednak doprowadzimy do sytuacji,  kiedy media zawładną naszym życiem, w takim wypadku mogą one zniszczyć tradycyjne wartości takie jak: prawda, dobro, piękno, miłość, mogą również zagrażać rodzinie. Rozluźniają więzi międzyludzkie, prowadząc w skrajnych przypadkach do całkowitej izolacji, są źródłem zmian w sferze emocjonalnej, jak wzrost poziomu agresji czy formowanie fałszywej wizji siebie i świata. Wpływ mediów, a zwłaszcza telewizji i Internetu, uznano za jedno z istotnych zagrożeń dla rodziny. Nastąpiło pomieszanie roli mężczyzny i kobiety, obniżenie takich wartości, jak: małżeństwo, rodzina, posłuszeństwo dzieci. Postawmy sobie zatem pytanie czy chcemy doprowadzić do takiej sytuacji? Korzystajmy z dostępnych nowinek technologicznych, jednak zachowajmy przy tym umiar i kierujmy się zdrowym rozsądkiem. To my rodzice jesteśmy wzorcami dla naszych dzieci. Postarajmy się więc być dobrym wzorem, by nasze dzieci wyrosły na mądrych, odpowiedzialnych i empatycznych ludzi.

 

Źródło:  https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/27175/gajdziszewska-dudek_stanczyk_rodzina_a_media.pdf?sequence=1&isAllowed=y

 

Opracowała: Justyna Godlewska