Jedzenie ma znaczenie czyli czy wiesz, co je twoje dziecko?

poniedziałek, 10 marca 2014 16:29

Jedzenie ma znaczenie czyli czy wiesz, co je twoje dziecko?

Co to jest fast food i junk food?

Fast food - żywność ta uboga jest w wartościowe składniki takie jak białko, błonnik, witaminy oraz składniki mineralne. Do przykładowych produktów, które zaliczane są do fast foodów należą: frytki, hotdogi, hamburgery oraz coraz popularniejsze kebaby. Kaloryczność żywności fast food jest bardzo wysoka. Przykładowo porcja małych frytek wynosi ok. 250 kcal, duża porcja to już 500 kcal. Tyle samo, bo aż 500 kcal mają popularne kanapki serwowane w restauracjach fast food. W obliczu epidemii otyłości wiele restauracji oraz barów serwujących dania typu fast food nie chcąc stracić klientów, w swoim menu zamieszcza sałatki oraz surówki warzywne i owoce.

Junk food - określa jedzenie śmieciowe, czyli żywność, która jest tania, produkowana w łatwy sposób i uboga pod względem dietetycznym. Często wraz z junk foodem łączone jest określenie pustych kalorii. Jedzenie to nie dostarcza pełnowartościowych składników odżywczych oraz niezbędnych do funkcjonowania naszego organizmu składników mineralnych i witamin.

 

W żywności tej znajduje się wiele substancji negatywnie wpływającej na nasze zdrowie:
sól kuchenna
tłuszcze
cukier
dodatki do żywności, barwniki, konserwanty.
Do żywności typu junk food bardzo często zalicza się chipsy, frytki oraz słodkie napoje gazowane

Czym się różni żywność typu fast food  od żywności typu junk food?

Często pojęcia fast food oraz junk food stosowane są wymiennie, jednak istnieje ogromna różnica pomiędzy tymi dwoma rodzajami żywności. Jedną z najważniejszych różnic jest możliwość serwowania zdrowych posiłków np. sałatek warzywnych w restauracjach fast food. Restauracje szybkiej obsługi nie muszą posiadać w swoim menu tylko niezdrowych przekąsek, frytek czy kanapek, a wręcz istnieje obecnie moda na restauracje szybkiej obsługi serwujące tylko zdrową żywność – sałatki owocowe, warzywne lub gotowane ryby. Niestety w restauracjach, barach typu fast food najczęściej serwowane są posiłki złożone z junk foodów, a tylko nieliczne z nich w swojej ofercie mają propozycje zdrowej żywności

Jaki wpływ ma żywność typu junk food i fast food na zdrowie naszych dzieci?

Typowa żywność typu junk food, jak już wspomnieliśmy wyżej, to różnego rodzaju chrupki kukurydziane, popcorn a także frytki itp. Do tej grupy zaliczane są też napoje typu cola (Coca-Cola, Pepsi) o znacznej zawartości cukru, ale minimalnej lub zerowej zawartości innych niezbędnych dla organizmu ludzkiego składników. Jednym z rodzajów junk food są chipsy ziemniaczane. W procesie  obróbki ziemniaka do postaci smacznego chipsa zachodzi wiele chemicznych procesów, które w istotny sposób zmieniają wartość odżywczą ziemniaka i tym samym powodują, że staje się on niezdrowy.

Po pierwsze na skutek smażenia wytwarza się akrylamid, substancja która jest toksyczna dla układu nerwowego, może być również czynnikiem rakotwórczym; a najwięcej jest jej właśnie w chipsach. Regularne spożywanie dużych ilości akrylamidu powoduje powstawanie w organizmie stanów zapalnych. Ilość tej szkodliwej substancji, która może wpłynąć na zdrowe, zależy od masy ciała. Zatem po spożyciu paczki chipsów dzieci dostarczą do organizmu więcej akrylamidu na kilogram masy ciała niż na przykład dorosły mężczyzna.

Dlaczego akrylamid jest szczególnie niebezpieczny dla dzieci?

Toksyczność akrylamidu wzrasta wprostproporcjonalnie do jego stężenia w organizmie. Im organizm mniejszy, chudszy, tym większe stężenie akrylamidu we krwi, w ustroju. Dlatego paczka chipsów działa bardziej toksycznie na nastolatka, dziecko niż na dorosłego, potężnego mężczyznę.

Lekarze, dietetycy i rodzice co raz częściej sprzeciwiają się sprzedawaniu w sklepikach szkolny chipsów oraz innych niezdrowych przekąsek. Są oni świadomi konsekwencji jakie niesie za sobą nałogowe pochłanianie chipsów. Udowodniono również naukowo, że rozwijająca się w szybkim tempie tkanka mózgowa jest niezwykle podatna na akrylamid – dzieci obsesyjnie jedzące chipsy, frytki, prażynki mają gorsze wyniki w  nauce.

Dla  uzyskania pożądanego smaku do chipsów dodaje się polepszacze smaku oraz konserwanty, nawet jeśli producent deklaruje ich brak, pozostaje jeszcze kwestia ogromnej ilości soli. Większość produktów typu „junk food” obfituje w sól. Nadmiar soli w diecie dziecka jest niezdrowy ponieważ nerki niezbyt dobrze radzą sobie jeszcze z dużą jej ilości. Wraz z solą wchłaniana też jest woda, której nadmiar zatrzymuje się w organizmie. Sól w dodatku podnosi poziom ciśnienia krwi i prowadzi do powstania chorób układu krążenia. Na nadciśnienie tętnicze może chorować już kilkunastoletnie dziecko. 

Kolejnymi związkami, które znajdują się w produktach „junk food” są kwasy tłuszczowe Trans. Są to związki, które skutecznie podwyższają poziom złego cholesterolu we krwi, mają działanie miażdżycotwórcze obecnie też uważane są za większy czynnik ryzyka chorób układu krążenia niż nasycone kwasy tłuszczowe. Kwasy tłuszczowe Trans znajdują się  w różnego rodzaju ciasteczkach, w czekoladowych  batonach oraz produktach typu junk food i fast food. Spożywanie dużych ilości takich tłuszczy jest niebezpieczne dla zdrowia. Chipsy, to bomba kaloryczna i bardzo bogate źródło energii pochodzącej głównie z tłuszczów - 100g chipsów zawiera ok. 500 Kcal. Dzieci, które jedzą chipsy szybciej przybierają na wadze, co w efekcie grozi im nadwagą a nawet otyłością.

Produkty typu „junk food” to również źródło dużej ilości cukru, który oprócz tego, że przyczynia się do rozwoju próchnicy prowadzi do powstawania otyłości a ta do cukrzycy typu II.  

Maluchy przyzwyczajone do jedzenia na co dzień hamburgerów, frytek i hot dogów, popijanych najczęściej coca colą, czy innym napojem gazowanym, nabierają od najmłodszych lat złych nawyków żywieniowych, z którymi w kolejnych latach będzie im trudno zerwać!

Tak uwielbiane przez dzieci i wielu dorosłych fast foody to głównie źródło niezdrowego tłuszczu i cukru. Na przykład 100 gramów frytek zawiera 560 kcal., podczas gdy ta sama ilość gotowanych ziemniaków to tylko 60 kcal. Przy czym blisko 40 procent kaloryczności tych pierwszych stanowi tłuszcz. W dodatku niektóre snack bary nie przestrzegają zasady smażenia potraw na tym samym tłuszczu nie dłużej niż jeden dzień. A zbyt wiele razy podgrzewany olej uwalnia szkodliwe dla zdrowia substancje, które podnoszą poziom złego cholesterolu we krwi, przyspieszają rozwój miażdżycy i mają działanie rakotwórcze.

 

Fast foody to jeden z  pierwszych kroków do otyłości dziecka!

Fast foody są bardzo ubogie w cenne dla ludzkiego zdrowia witaminy i błonnik. Nawet serwowane w nich typowe sałatki przeważnie zawierają tłusty sos na bazie majonezu. Jakby tego było mało jako dodatek do potraw podaje się w snack barach białe pieczywo wypiekane wyłącznie z pszennej mąki i zawierające w dodatku sporo cukru, a pozbawione witamin z grupy B oraz poprawiającego trawienie błonnika. Przez co stają się jeszcze bardziej ciężkostrawne. W dodatku podobno potrawy typu fast food uzależniają podobnie jak niejedna używka. Jedzenie o wysokim indeksie glikemicznym (biały chleb, biała mąka czy biały ryż) pobudza ośrodek łaknienia, a to z kolei skłania nas do sięgania po pokarm częściej, niż jest to potrzebne. Co więcej, tego rodzaju żywność stymuluje obszary nagrody w mózgu, które odgrywają ważną rolę w procesie uzależniania się. Wszystko to prowadzi do nadwagi a nawet otyłości.

Badania prowadzone np. w Centrum Zdrowia Dziecka, a także badania porównawcze zdrowia osób ze społeczeństw wschodnich oraz zachodnich potwierdzają, że wiele dzieci jak i dorosłych choruje z powodu złej diety. Obniża się wiek zapadania na choroby układy krążeniowego, choroby układu pokarmowego, rośnie liczba alergii, refluksów, nadciśnienia tętniczego. Jest to skutkiem złych przyzwyczajeń żywieniowych, nadmiernego „korzystania” z dobrodziejstw współczesnego świata takich jak np. właśnie fast foody.

Fast food tylko sporadycznie!

Sporadyczne zjedzenie hamburgera czy frytek nikomu nie zrujnuje zdrowia - ani dorosłemu, ani dziecku. Ale już regularne objadanie się takimi daniami może mieć naprawdę fatalne skutki. Na szczęście w ostatnich latach duże sieciowe bary serwujące popularne fast foody coraz częściej wprowadzają do swojego menu także mniej kaloryczne sałatki. Jeśli zatem twoje dziecko jest miłośnikiem „szybkiego jedzenia”, postaraj się przynajmniej, aby wasze fast foodowe uczty odbywały się wyłącznie sporadycznie i tylko w renomowanych sieciach barów. Tam zazwyczaj nieco bardziej dba się o jakość serwowanych potraw niż w ulicznych budkach. A szkody wyczynione takim posiłkiem rekompensuj później dziecku dużą ilością warzyw, owoców i ryb.

Dbając o zdrowie dzieci nie pozwalajmy im na jedzenie wysoko przetworzonej żywności, w tym żywności typu „junk food” i „fast food”, w przeciwnym razie narażamy je na choroby w dorosłym życiu takie jak cukrzyca, choroby układu krążenia czy nowotwory.

 

Iwona Wojtkiewicz

Przypisy:

 

DietyDiety.pl; Agnieszka Białek: „Szybko i niezdrowo”

Dzieci.pl; Fast food, czyli dzieci i „śmieciowe jedzenie”

Rodzice.pl;

Fit360.pl; „ Czy chipsy są zdrowe?”

ekologia.pl; „ Przetworzone jedzenie uzależnia”